سل بیماری همه زمان ها و مکان ها بوده و هست؛ مدارک معتبر، قدمت این بیماری را تا دوران دیرینه سنگی می رساند.

 

به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، انسان های بی شماری در طول تاریخ از این بیماری رنج برده و طبیبان زیادی تلاش جدی در کاهش دردهای بشری ناشی از سل داشته اند و آنچه که دانش امروز ما را در مورد این بیماری تشکیل می دهد، حاصل تجربه های مستمر دانشمندانی مانند «بقراط»، «جالینوس»، «رازی»، «ابن سینا»، «لائینک»، «کخ» و دیگر عالمان طب است.

سل یک بیماری عفونی واگیر است که عامل آن باسیل سل است، این میکروب به صورت ذرات ریز وارد هوا می شود، این ذرات با سرفه، عطسه، صحبت کردن، خندیدن و یا فریاد زدن، ایجاد و در هوا پخش می شود؛ یک سرفه می تواند سه هزار ذره عفونی را وارد هوا کند؛ انتقال خون، غذا، آب، تماس جنسی و نیش حشرات، بیماری را انتقال نمی دهد.

این بیماری قادر است تمام اعضای بدن را مبتلا کند، اما بیشترین عضو درگیر ریه ها هستند که حدود 80 درصد موارد سل را تشکیل می دهد، سرفه پایدار بیشتر از دو هفته شایع ترین نشانه ای است که در افراد مشکوک به سل باید بررسی شود، خلط و یا خلط خونی، کاهش وزن، ضعف، تب و تعریق شبانه از دیگر نشانه های این بیماری است؛ تشخیص بیماری سل ریوی با انجام آزمایش بر روی نمونه خلط افراد مشکوک انجام می شود، تشخیص سل خارج ریوی با آزمایش بر روی نمونه های گرفته شده از ارگان های درگیر انجام می شود.

بیماری سل قابل درمان است؛ امروزه با داروهای موجود در صورتی که به صورت دقیق مصرف شوند، بهبودی کامل حاصل می شود، به شرط آنکه بیمار مسلول داروهای تجویز شده را در مدت دست کم 6 ماه به طور کامل استفاده کرده و از قطع خودسرانه داروها خودداری شود.

خطر انتقال بیماری، دو هفته پس از شروع درمان دارویی از بین می رود؛ درمان ناکامل و ناقص بیماری سل به مراتب بدتر از درمان نکردن بیماران است؛ با درمان ناقص، بیمار تبدیل به فرم مقاوم به درمان می شود که در این صورت طول دوره درمان به 18 ماه تا دو سال می رسد.

در حال حاضر تمام خدمات برای کنترل بیماری سل از جمله شناسایی افراد مشکوک در سطح جامعه، تشخیص، آزمایش خلط، رادیوگرافی، ویزیت پزشک، تامین دارو، پیگیری و کنترل اطرافیان بیمار و بستری بیماران مقاوم به درمان، در سراسر کشور از سوی سیستم بهداشتی به طور رایگان ارایه می شود./102

دکتر «سیما جوانمردی»، کارشناس بیماری های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز